تحلیل زمانی و مکانی بارشهای سواحل جنوب غرب دریای خزر با ایستگاههای سینوپتیک استان اردبیل

در این پژوهش تغییرات زمانی – مکانی بارش های جنوب غرب دریای خزر با ایستگاه های سینوپتیک استان اردبیل طی دوره ی آماری 1997 – 2005 مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از این تحقیق بررسی نقش دریای خزر در پراکنش مقادیر مکانی و زمانی بارش در استان اردبیل می باشد. داده های مورد استفاده در این تحقیق، آمار بارش ماهانه و سالانه ی 12 ایستگاه سینوپتیک منطقه ی غرب و جنوب غرب دریای خزر می باشند. بعد از تعیین نوع داده های مورد نیاز در این تحقیق از روش های زیر برای تحلیل استفاده شده است. 1- روش های آماری از قبیل( همبستگی پیرسون، همبستگی رتبه ای کندال تائو و اسپیرمن) 2- تحلیل سینوپتیکی 3- سامانه اطلاعات جغرافیایی(gis). نتایج حاصله نشان می دهند که هرکدام از روش های مورد مطالعه در رسیدن به اهداف پژوهش نقش موثری داشته اند. به طوری که در روش های سینوپتیکی با بهره گیری از الگوهای سطح زمین و سطح 500 ژئوپتانسیل متر منبع و علل ناپایداری های موجود در سطح زمین و سطح بالا و توزیع بارشی شناسایی شدند. تحلیل های سامانه اطلاعات جغرافیایی با بهره گیری از تحلیل های درون یابی(اسپلاین کششی و فاصله ی وزنی معکوس) با ترسیم نقشه های ماهانه و فصلی و سالانه روند بارندگی را در منطقه در ارتباط با بارش دریای خزر، نشان داد. همچنین با توجه به روش های آماری میزان همبستگی بارش ایستگاه های کنار دریای خزر با بارش ایستگاه های مورد مطالعه در استان اردبیل بررسی گردید. نتایج نهایی بیانگر آن است که ایستگاه های مورد مطالعه در استان اردبیل (البته بجز دو ایستگاه بیله سوار و پارس آباد که دارای رژیم پاییزه هستند) بیشترین بارش خود را در بازه ی ماه های فصل بهار در اثر صعود همرفتی دریافت می کنند و ایستگاه های جنوب غرب دریای خزر نیز بیشترین بارش خود را در بازه ی ماه های فصل پاییز دریافت می کنند که دلیل آن نفوذ زبانه های پرفشار سیبری به منطقه در این فصل می باشد.